DE-CONSTRUCT EUROPE

 “When those who are malevolent carry the weapons of destruction, and, moreover, possess power and authority, nobody cares for the destitute and miserable common folk, even if they have done nothing wrong to deserve the way they are treated. Isn’t it extremely foolish for these poor folks to try to reason with them?” 

(Zhang Daye, circa 1890, “The World of a Tiny Insect”, vert. door Xiaofei Tian 2013)

Nu voor België en Mechelen het Europees voorzitterschap van 2024 nadert, is het nuttig opnieuw in herinnering te brengen dat Europa in de 4de eeuw begint bij Constantijn (en Mechelen bij de Nerviërs, iets voor onze jaartelling) en dat het huidige Europa wezenlijk een totalitaire reconstructie is van het Heilige Roomse Rijk. 

In de eerste plaats is er het constructivisme als basis van het Europese beleid. Die denkwijze gaat ervan uit dat alles willekeurig geconstrueerd kan worden of geconstrueerd is, of ziet het natuurlijke zelfs als een te onderwerpen vijand, en aldus is die filosofie volkomen strijdig met elke vorm van respect voor de Natuur, voor de menselijke natuur in het bijzonder, en een expressie van extreme hubris. Europa is dus wezenlijk tegennatuurlijk, in alle dimensies, en men kan zich afvragen hoe een oprecht ecologisch beleid kan gegrond worden in een politiek die de Natuur als fundamenteel negatief beschouwt.

Sinds de 17de eeuw is het katholieke Europa het continent van “Het Enig Waar Geloof” als gevolg van het Concilie van Trente en van het politieke principe “Cuius Regio, Eius Religio”. De godsdienst van de koning werd de godsdienst van het land, waardoor burgeroorlogen uitbraken om de macht van het land te veroveren, oorlogen ontvlamden tussen landen onderling over hun invloedssfeer, missietochten georganiseerd werden om “de heidenen” in de Nieuwe Wereld te bekeren, verregaande binnenlandse indoctrinatie van het "Enige Geloof" de regel was en ook extreme agressie zich richtte tegenover alles en wie op één of andere manier beschouwd werd als afvallig of ketters. De kunst van de Contrareformatie was in hoofdzaak religieus indoctrinerend bedoeld. In het kader van die Barokke Contrareformatie werd de Jezuïetenorde opgericht, waarvan Mechelen een belangrijk centrum was. Alle Belgische kandidaat Jezuïetenpriesters werden gevormd in het Mechelse noviciaat dat gelegen was in de Keizerstraat.

De minachting voor alles wat niet-katholiek is, toont zich ook vandaag in een soort missionarisaandacht voor andere culturen. Herman Van Rompuy, ons allen bekend als prominent lid van de radicaal-katholieke denktank Logia in Wespelaar, schreef als inleiding een haiku voor een bijzonder oninteressant boek over Confucius van de KUL-sinologe Carine Defoort: Het gaat zo:

“Een wijze man spreekt,

leest en reist heel China rond

door de eeuwen heen” 

Inderdaad, als Chinese cultuur geen religie omvat omwille van de katholieke Ritenstrijd, geen filosofie omwille van de Griekse Plato, is Wijsheid het enige wat nog overblijft. De invloed van de al even radicale theoloog Herman De Dijn, die door Carine Defoort bedankt wordt voor zijn bijdrage, zal er ook wel niet vreemd aan zijn. In het recente boek over de missionaris Ferdinand Verbiest wordt door Veerle De Vos  op gelijkaardige wijze een citaat aangehaald van een Vlaamse nobody, David Claerbout, die met het onderwerp van het boek minder dan niets te maken heeft,  alles specifiek om de essentie van Europa te illustreren:

EUROPA

“Ik rol altijd met mijn ogen als iemand zegt dat de mens

een seculier wezen is, waarboven een geloofssysteem is

gebouwd. Eigenlijk is het omgekeerd: de mens is een gelovend wezen en de seculiere 

constructie – het afzweren van je geloof – is een rationalisering”

Bemerk hoe knap het citaat in strofen werd onderverdeeld… . Veel meer manipulatief kan het niet. Seculariteit heeft niets te maken met ongeloof, en “geloof” is niet hetzelfde als katholicisme, welk hier toch gesuggereerd wordt als de essentie van Europa. Verder vernemen we in het boek dat het diepgaand metafysische Chinese werk Yijing (het bekende "Boek der Veranderingen") niet meer zou zijn  dan “een orakel om de toekomst te voorspellen”, dat de Boksersopstand iets was van “gewapende boeren”, en wordt aan het einde de vraag gesteld wat de missie van Ferdinand Verbiest eigenlijk heeft opgebracht. Beide boeken werden gepubliceerd door de katholieke uitgeverij Pelckmans. 

De Chinese Keizers hadden al heel snel door wat de drang naar theocratie betekende. Ze gaven begin 18de eeuw  de katholieken het recht op beoefening en een verbod op bekering. In 1850 kwam het uiteindelijk tot de meest bloedige en wreedste burgeroorlog uit de menselijke geschiedenis, de Taipingopstand, geïnitieerd door iemand die zich de jongere broer van Jezus waande. Vele Europese waarnemers zagen daarin een opportuniteit om China eindelijk te kerstenen, maar als het belangrijkste gevolg van dat immense bloedvergieten werd het Christendom definitief als optie voor China van de kaart geveegd.

In de genoemde boeken gaat dus om een soort cultureel imperialisme, een missionarispose, en zeker niet om een oprechte en respectvolle aandacht voor andere culturen, voor wereldculturen, of voor Het Andere in het algemeen. De oorzaak, de kern van deze arrogantie heet “Europa”.

Sommigen spreken nu over een Jezuïetenmomentum. Immers, voor de eerste maal is met Franciscus een jezuïet paus, Joe Biden heeft jezuïetenconnecties, alsook Antwerpen als stad, 2021 was het Ignatiusjaar waarbij men het 500 jarige bestaan van de orde kon vieren. In aansluiting daarbij wordt de Barokke Contrareformatie als erfgoed gepromoot en die is zo een instrument van Europese en katholieke propaganda. In Antwerpen bestaat sinds 2020 een “Stichting Jezuïetenerfgoed” die met samenwerking van meerdere overheden het stadsfestival “Barokke Influencers” organiseert, welk op haar beurt het reeds genoemde boek over de Jezuïeten-missionaris Ferdinand Verbiest promoot. Binnen de klassieke muziek wordt Bach veel gespeeld (al is die eigenlijk Luthers), en spelen vele nochtans moderne muzikanten in historische stijl om een beleving van het Ancien Regime bij de luisteraars op te wekken (dit is bv. zo bij het duo van Isabelle Faust en Alexander Melnikov).

Het “Enig Waar Geloof” van de Barokke Contrareformatie is hertaald naar “Enig Juiste Mening”, meestal benoemd als “onze Europese waarden en familie”, die echter slechts gedeeld wordt door 12% van de bevolking (dwz het deel dat vorig jaar in de eerste stemronde voor Emmanuel Macron stemde, 60% bleef thuis). Een Duitse opiniemaakster vond nog recentelijk dat de hele samenleving in opstand moet komen tegen de 20% die stemt voor het AfD. Wie de ironie van die stelling niet inziet, is er erg aan toe.

Hoe ziet nu die politieke recuperatie van de Barokke Contrareformatie er uit in Mechelen? Er zijn minstens deze onmiskenbare punten:

• De urbanisatie van het Nieuwe Mechelen ademt voluit een 17de eeuwse sfeer, helemaal opgepoetst roept ze een beeld op van een geschiedenis die nooit heeft bestaan: de namaak-vlieten, gezandstraalde kerkgebouwen, straten heraangelegd met kasseien in oude stijl, ook de Nieuwe Vesten moeten een soort geschiedenisles worden. Die herinneren aan de gezellige tijd toen er nog complexloos gefolterd mocht worden, en mensen veroordeeld werden wegens zelfmoord.
• Keizer Karel kijkt vanop het stadhuis naar het Volk op de Grote markt, waarbij Margaretha letterlijk aan de kant geschoven werd; Karel V is bij uitstek het symbool uit deze tijd van Het Heilige Roomse Rijk, ook al leefde hij een eeuw vroeger.
• Het “kinderboek” over het Nekkermonster toont een Sint-Romboutstoren die duizend jaar later werd gebouwd, ook hier wordt in de prenten een 17de eeuwse stad getoond. 
• De website van het Mechelse stadsarchief toont het ontstaan van  Mechelen  “met Rombout als gangmaker”, hier is hij plots een Brit en geen Ier (het gaat daarbij om twee sterk verschillende vormen van katholicisme), wie hij was kan je leren in de kathedraal. Wat je daar te zien krijgt is uiteraard de katholiek-mythologische Rombout, en niet de historische die veel vroeger leefde. Het zgn. Sint-Romboutsklooster waar geen enkele betrouwbare historische aanwijzing voor bestaat, wordt als waar bestaand aangenomen. Hier is een aspect van geschiedenisfilosofie: eerder dan geschiedenis te zien als het schrijven van manipulatieve Verhalen met een verborgen agenda, kan men die beter zien als het begrijpen van de mens in zijn specifieke historische context.
• Eén en ander heeft te maken met de huidige  “Eenheid van Kerk en Stad”, die verbonden is met “Eénheid van Stad en Onderneming”. Op het Congres “Drivers voor de Ondernemer van Morgen” is Herman Van Rompuy de ere-gast, naast Alexander Vandersmissen en Bart Somers.
• Lucas Faydherbe, de Mechelse leerling van Rubens,  maakte het Sint-Romboutsbeeld in de 17de eeuw, alsook de Jezuïetenkerk in de Bruul, eveneens een Jezuïetenhuis waar leken zich kunnen toeleggen op de Ignatiaanse spiritualiteit. Vele concerten gaan door in de Sint-Pieter-en-Pauluskerk, ook een barokke Jezuïetenkerk. Het zijn alle toeristische attracties.
• De reeds genoemde Ferdinand Verbiest werd opgeleid in het Mechelse Noviciaat, in de verf gezet dor Veerle De Vos.
• Het Festival van Vlaanderen-Mechelen programmeert met graagte louter religieuze concerten.

Uiteraard is er meer dan Barokke recuperatie in de Europese politiek. Europa beoogt een  Totale Arbeidsmarkt als basis voor haar totalitair beleid. Daardoor worden mensen niet per huishouden geteld maar per kop. Alleenstaanden vormen geen eenpersoonsgezinnen meer, maar als geatomiseerde eenheden worden ze geordend in een of andere vorm van cohousing naar keuze. Daarbij hoort ook de pseudo-verdraagzaamheid en de pseudo-progressieve  “LBGTQ+” regenboogideologie die niets te maken heeft met een humanistisch respect voor De Andere, maar alles met het wegnemen van obstakels naar die Totale Arbeidsmarkt. Met hetzelfde doel werden ook de huisvrouwen vogelvrij verklaard, een repressief doel van het huidige belevingskapitalisme welk dus moeilijk progressief genoemd kan worden.

Theocratie kan alleen bestaan door extreem geweld, ook als ze seculier verpakt is,  als regenboogpad of als overheidsmening over Oekraïne als “Europese familie”, als “gelijke kansen” (een absurditeit: mensen zijn uniek dus kunnen kansen nooit gelijk zijn), als elektrische auto's (die de oceaanbodems zullen vernietigen), fietsostrades,  of als wat dan ook. Waar we echter nood aan hebben,  is een diversiteit ingevuld als pluralistische seculariteit, een democratische, multiculturele lekenstaat ipv een interculturele, inclusieve theocratie op basis erkende godsdiensten, officiële overheidsmeningen, culturele identiteiten of Europees erfgoed bij wijze van “Theocratie 2.0”. 

400 jaar na de “Eeuw van het Enig Waar Geloof”, zijn we terecht gekomen in het “Continent van de Enige Juiste Visie”. We kunnen deze nieuwe overheidsonverdraagzaamheid best verwerpen en kiezen voor een waarlijk multicultureel, seculier democratisch pluralisme, en voor een authentiek respect voor de Andere en voor de Natuur. Ook in Mechelen.